Leczenie retencyjne – ortodoncja

Piękne i równe zęby są atrybutem każdego z nas. Niestety nie wszyscy jesteśmy od razu obdarzenie holywoodzkim uśmiechem. Presja wyglądu, zachęca nas więc do podejmowania działań, dzięki którym dościgniemy ideały. Nie obawiamy się już wizyty u ortodonty, bo wiemy, że to szansa na wymarzone, równe zęby. Jednak co po zakończeniu leczenia?. Czy zęby znów nie wrócą do dawnego wyglądu?. Otóż w takich przypadkach, idealnym rozwiązaniem jest leczenie retencyjne, za pomocą retencyjnych aparatów. Co powinniśmy o nim wiedzieć i co nam może dać?.

Czym jest leczenie retencyjne?

Leczenie retencyjne to nieodłączny element estetycznej stomatologii. Traktowane jest jako jeden z najważniejszych etapów leczenia ortodontycznego. Pamiętajmy, że stały aparat na zęby, znacznie je wyprostuje i poprawi ogólny wygląd, jednak z biegiem czasu, zmiany mogą do nas powrócić. Wówczas na marne pójdą lata poświęcone na leczenie. Mogą zostać zaprzepaszczone, bez odpowiedniego leczenia retencyjnego. Czym więc jest leczenie retencyjne?. To leczenie mające podtrzymać i utrwalić efekty dotychczasowej kuracji. Zwykle wykorzystuje się w tym celu aparaty retencyjne, które pacjent powinien nosić średnio około 2 lat. Jednak w zależności od stanu uzębienia i podjętych działań, okres ten może wydłużyć się nawet do 10 lat. Leczenie retencyjne jest zawsze indywidualnie dobierane do potrzeb każdego pacjenta, tak więc czas jego trwania, również będzie ustalony, na podstawie indywidualnych predyspozycji. Bez względu na to, pamiętajmy, żeby aparat retencyjny był skuteczny, a przede wszystkim bezpieczny, musimy dbać o jego higienę, jak i higienę uzębienia. Jeśli zaistnieje jakiś problem, natychmiast odwiedźmy naszego ortodontę. Każde uszkodzenie aparatu, może wpłynąć na dotychczasowe efekty leczenia.

Czym jest aparat retencyjny?

Jest to podstawa leczenia retencyjnego. To urządzenie pozwoli na utrwalenie efektów, uzyskanych podczas noszenie tradycyjnego aparatu ortodontycznego. Miał on za zadanie skorygować ułożenie zębów i zniwelować wady zgryzu. Retainer ma pomóc zachować nam rezultaty leczenia ortodontycznego. Pamiętajmy, że proces przebudowy uzębienia i otaczających tkanek, nie kończy się z momentem zdjęcia aparatu ortodontycznego. Większość uzębień pacjentów, wykazuje spore tendencje do powrotu do dawnego kształtu, jednocześnie niszcząc wypracowany efekt. Jest to podstawowy powód, dla którego ortodonta decyduje się na kontynuowanie leczenia, nazywanego leczeniem retencyjnym, przy pomocy retainera.

Rodzaje aparatów retencyjnych

Istnieją dwa podstawowe typy aparatów retencyjnych:

• stałe 
• ruchome

Pierwsze z nich mają najczęściej postać szyny. Głównym tworzywem jest metal, przytwierdzany do zębów za pomocą kleju lub innej, lepkiej masy. Kolejną kwestią jest to, na jaki czas zostaje tego typu szyna założona. Jeśli mamy nosić ją przez pewien czas, zakładamy ją po wewnętrznej stronie zębów, jeśli zaś zdarzy się, że musi zostać ona założona dożywotnio, przytwierdza się ją do rowka, specjalnie wypreparowanego w szkliwie zębów. Retainery stałe mogą być zarówno elastyczne jak sztywne- splecione z drutów. Przed założeniem są one modelowane na gipsowym odlewie. Jeśli zaś chodzi o aparaty retencyjne ruchome, nie ma z nimi większego problemu. Mogą być one zdejmowane dosłownie w każdym momencie. Zwykle zakłada się je głównie na noc, a ściąga na dzień. Retainery mogą być widoczne na zewnątrz, jednak minimalizuje się to za pośrednictwem cienkich, przezroczystych szyn, by nie psuć ogólnej estetyki uzębienia, ale dostępne są także modele całkowicie niewidoczne, umieszczone po wewnętrznej stronie zębów- od strony języka. Bez względu na wszystko, należy zawsze przestrzegać zasad higieny, by utrzymać aparat w czystości. Niezbędnych instrukcji udzieli nam ortodonta.

Przez jaki czas należy nosić szynę retencyjną?

Na to pytanie nie można udzielić jednoznacznej odpowiedzi. Duże znaczenie ma bowiem stan naszego uzębienia i tkanek, oraz to jak zęby zareagowały na leczenie aparatem ortodontycznym. Proces utrwalania efektów leczenia ortodontycznego może trwać od kilku do kilkunastu lat, choć zdarzają się przypadki, że szyna retencyjna musi zostać założona dożywotnio. Szczególne znaczenie ma to u najmłodszych pacjentów, gdzie zęby ciągle są w fazie rozwoju i ciągle stan uzębienia może się zmieniać. Można za to podać, minimalny czas, w jakim efekty ortodontyczne powinny się utrwalić. Przyjmuje się, że jest to równoważność połowy czasu noszenia aparatu ortodontycznego. Wszystko zależy od zaleceń lekarza i potrzeb indywidualnych. Pamiętajmy, że przez cały okres jej noszenia, zalecana jest konsultacja ortodontyczna i opieka.

Płytka retencyjna tymczasowa

Jest to rozwiązanie tymczasowe, czyli wcześniej wspominany aparat retencyjny ruchomy. To jedno z wygodniejszych rozwiązań zalecanych przez specjalistów. Zwykle zakładany jest na noc. Jeśli jednak sytuacja tego wymaga, mogą być także używane w ciągu dnia, jednak niezbędne jest ich ściąganie przed posiłkami. Nie da się ukryć, że tymczasowa płytka retencyjna, jest łatwiejsza w utrzymaniu higieny, a także zapewnia większy komfort użytkowania. Należy wiedzieć, że istnieje kilka rodzajów aparatów ruchomych. Zaliczamy do nich:

• aparaty czynnościowe-  aparat ten jest wykorzystywany po zakończeniu leczenia, bez jego reaktywacji. Nie posiada żadnych aktywnych elementów, jest po porostu biernie umocowany w jamie ustnej. 
• płyta Hawleya- nazywana inaczej wkładką ortodontyczną. Wykonana jest z akrylu, idealnie dopasowana do uzębienia i zakładana po stronie języka. Wyposażona jest w mały drucik, który zapobiega jej przemieszczaniu się.
• płytka retencyjna Schwarza- podobna do płyty Hawleya. Wyposażona jest jednak w dość dużą ilość przytrzymujących zatrzasków. Płyta górna i dolna nie są ze sobą połączone.
• pozycjonery-  to typ aparatu dwuszczękowego. Najczęściej wykonany jest z tworzywa silikonowego. Obejmuje on obie strony zębów- zarówno od strony języka jak i policzków. Ten typ aparatu, umożliwia wykonanie drobnych korekt i zamknięcie niewielkich luk pomiędzy zębami.
• szyny z materiałów termoplastycznych czy z erkoduru. 

Czy aparat retencyjny wyprostuje zęby?

To często pojawiające się pytanie w gabinetach ortodontycznych. Czy zatem aparat retencyjny prostuje zęby?. Niestety, tak jak już zostało to wspomniane, aparaty retencyjne mają za zadanie utrwalić efekty wcześniejszego leczenie ortodontycznego. Nie są wiec wstanie wyprostować zębów, to zadanie należy do aparatów ortodontycznych. Istotny jest fakt, że niektóre modele retainerów ruchomych, mogą mieć wpływ na nasze uzębienie. Wspomniane już pozycjonery, mogą pomóc skorygować drobne niedoskonałości, a także zamknąć niewielkie szczeliny pomiędzy zębami. Jednak jeśli chodzi o naprawienie wady zgryzu, bądź pozamykanie większych luk pomiędzy poszczególnymi zębami, jest to i od zawsze było zadanie aparatu ortodontycznego. Retainery mają tylko utrwalić, osiągnięty przez nie efekt.

Ile kosztuje aparat retencyjny?

Należy zdać sobie sprawę, że aparaty retencyjne nie należą do tanich. Jest to wydatek, który może znacznie nadwerężyć nasz domowy budżet. Jedak również zależy to od indywidualnych preferencji. Możemy bowiem potrzebować retainera tylko na górny lub dolny łuk zębowy. Wówczas cena zmniejszy się o połowę. Jeśli jednak niezbędne jest utrzymanie efektów leczenia ortodontycznego, zarówno na górnej jak i dolnej szczęce, musimy liczyć się z wydatkiem rzędu 1500 złotych. Jednak to nie wszystko, bowiem dochodzą do tego koszty kolejnych wizyt u ortodonty. Pamiętajmy, że podtrzymywanie efektów leczenia retainerem wymaga stałej opieki specjalistycznej i kontroli. Do tego dochodzi jeszcze, oczywiście koszt tradycyjnego leczenia- aparatem ortodontycznym. Tu duże znaczenie ma wybrana technologia, a także zalecenia lekarskie, koszt całościowy, może sięgnąć nawet do kilku tysięcy złotych. Pamiętajmy jednak, że z drugiej strony, są to zabiegi niezbędne do skorygowania położenia zębów, a także nadania naszemu uśmiechowi pożądanego kształtu. Jest to tak samo wydatek jednorazowy, gdyż z retainera możemy korzystać przez kilka, kilkanaście lat, a nawet dożywotnio.